Tới thăm cơ ngơi gia đình anh Bàn Văn Lợi (vợ là chị Bùi Thị Nhài) tại thôn Khuổi Cò, ngôi nhà được xây dựng khang trang nổi bật giữa màu xanh của đồi núi nơi đây. Đang vào vụ thu hoạch quýt nên cả hai vợ chồng anh đang tất bật cho công việc thu hái, bán quýt cho các tư thương. Chị Nhài kể lại rằng, từ năm 2009 trở về trước, gia đình chị thuộc diện hộ nghèo, kinh tế dựa vào trồng lúa, trồng rừng. Từ khi anh Lợi xuất ngũ trở về địa phương và tham gia vào Hội Cựu chiến binh của xã, được các hội viên khác động viên, giúp đỡ nên anh đã mạnh dạn trồng thử cây quýt. Ban đầu anh chỉ trồng quýt trên đồi quanh nhà, bán thấy có lãi nên anh tiếp tục mạnh dạn đầu tư trồng nhiều hơn. Đến nay là hộ có diện tích trồng quýt nhiều nhất thôn với gần 10ha đang cho thu hoạch. Để có được những đồi quýt trĩu quả như ngày hôm nay hai vợ chồng anh chị đã đổ biết bao mồ hôi, công sức. Năm nay quýt có mẫu mã đẹp, năng suất cao, nên thu hoạch cũng thuận lợi.
Trồng quýt từ nhiều năm nay vợ chồng anh Lợi, chị Nhài đã rút ra được kinh nghiệm cho bản thân, bên cạnh sự cần cù, chịu khó không thể không áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng và chăm sóc quýt. Mặc dù cây quýt được đánh giá là cây dễ trồng và không mất nhiều công chăm sóc như một số cây trồng khác nhưng cũng là loại cây khá “khó tính”. Nếu chăm sóc, bón phân, phun thuốc không đúng kỹ thuật thì quả sẽ không đậu sai, chất lượng không ngon, thậm chí cây còn bị thối gốc, héo lá. Sau mỗi vụ thu hoạch, vợ chồng anh chị lại bắt đầu lên kế hoạch chăm sóc cho vụ năm sau. Nhìn từng chuyến xe chở quýt đến nơi thu mua, tập kết của các thương lái, trên gương mặt người nông dân chịu thương, chịu khó này lại nở một nụ cười hạnh phúc, hạnh phúc vì sự cố gắng của bản thân đã được đền đáp, hạnh phúc hơn vì mình đã giúp tạo công ăn việc làm cho hơn 15 lao động trong thôn vào vụ thu hoạch, với trên dưới 200 nghìn/ngày công
Với gần 10ha quýt đang cho thu hoạch, trung bình mỗi vụ thu hoạch quýt gia đình anh Lợi thu về trên dưới 1 tỷ đồng. Thôn Khuổi Cò có 54 hộ dân, trong đó có 81% là người dân tộc Dao, là một trong những thôn nghèo nhất của xã Dương Phong nên việc anh Bàn Văn Lợi vươn lên làm giàu từ cây quýt đang mở ra hướng đi cho nhiều người dân trong thôn. Cũng là đồi đất ấy, quan trọng là người nông dân biết dựa vào nó, khai thác nó, biến nó phục vụ lại cho mình, từng bước vươn lên xóa nghèo và làm giàu như cách mà vợ chồng anh Lợi đang làm.
Với hơn 60/80ha quýt đang cho thu hoạch của thôn Khuổi Cò, hi vọng trong thời gian tới sẽ có thêm nhiều ngôi nhà xây cao tầng được mọc lên trên mảnh đất này để thay đổi bộ mặt của nông thôn và Bàn Văn Lợi chính là một trong những người tiên phong giúp người dân nơi đây nhận thấy rõ hơn điều đó.
