Mỗi dân tộc đều có trang phục riêng, mỗi bộ trang phục đều mang bản sắc văn hoá riêng. Trong những năm qua, việc gìn giữ nét văn hoá của mỗi dân tộc trong đó việc giữ gìn những bộ trang phục dân tộc trước nguy cơ mai một đã được người dân xã Mỹ Thanh, huyện Bạch Thông chú trọng.
Nhiều thanh niên xã Mỹ Thanh mặc trang phục truyền thống trong các dịp lễ, tết. |
Hiện nay, hầu hết trong các đám cưới, đám hỏi cô dâu, chú rể của người dân tộc Dao đỏ thôn Bản Châng, xã Mỹ Thanh đều mặc trang phục truyền thống của dân tộc mình. Bà Đặng Thị Hà – thôn Bản Châng chia sẻ: “Thường ngày người dân trong thôn ít khi mặc trang phục truyền thống nhưng trong các dịp lễ tết nhiều người dân vẫn mặc, đặc biệt trong đám cưới của các cô dâu, chú rể không thể thiếu trang phục dân tộc Dao, nhất là con gái khi đi lấy chồng phải có một bộ trang phục mới. Nếu không tự may thì phải đặt mua, coi như đó là của hồi môn”.
Nghệ nhân Sằm Thị So – Thôn Nà Cà là người có khoảng 20 năm sưu tầm và mày mò thiết kế bộ trang phục truyền thống dân tộc nên bà phân biệt và may được nhiều trang phục của các dân tộc như Dao tiền, Dao đỏ, Tày, Nùng… Bà chia sẻ: “thu nhập từ việc may, thiết kế trang phục dân tộc không đáng là bao, bởi để may hoàn chỉnh một bộ trang phục dân tộc đòi hỏi sự cầu kỳ, thêu, dệt vải tỷ mỉ tốn rất nhiều thời gian, công sức nhưng đến nay bà vẫn gắn bó, bởi đó không chỉ là niềm đam mê mà còn cả trách nhiệm của bản thân trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc, không bị mai một”. Không chỉ nỗ lực truyền dạy lại cho con cháu trong nhà, bà So còn sẵn sàng truyền dạy miễn phí cho những ai có nhu cầu học nghề.
Nghệ nhân Sằm Thị So – Thôn Nà Cà ( áo đỏ ) hướng dẫn may trang phục truyền thống cho hội viên phụ nữ. |
Xã Mỹ Thanh hiện có 09 thôn với gần 500 hộ, đa phần là người dân tộc Dao, Tày, Nùng……Để bảo tồn và gìn giữ trang phục truyền thống của các dân tộc, năm 2017 Hội liên hiệp phụ nữ xã Mỹ Thanh thành lập “ Nhóm đồng nghiên cứu” nhằm tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sự mai một của trang phục truyền thống. Nhóm đã trực tiếp đến từng hộ phỏng vấn người dân để tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sự mai một của trang phục truyền thống để từ đó đưa ra những giải pháp để khôi phục, giúp thế hệ trẻ luôn tự hào về dân tộc mình, bồi đắp thêm tình yêu dân tộc, biết cách bảo vệ, giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống. Thông qua việc nghiên cứu, cùng với việc đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân thường xuyên mặc trang phục dân tộc mình, đặc biệt trong các ngày lễ, tết, để tôn vinh và quảng bá giá trị về hình ảnh trang phục dân tộc. Tổ chức buổi trình diễn trang phục dân tộc tại các lễ Hội xuân và các sự kiện do các ngành, đoàn thể địa phương tổ chức, đã góp phần nâng cao nhận thức của người dân trong việc gìn giữ và bảo tồn nét đẹp của các bộ trang phục truyền thống. Đến nay, số người mặc trang phục truyền thống dân tộc Tày, Dao, Nùng…trong các dịp lễ tết, cưới hỏi trên địa bàn xã Mỹ Thanh ngày càng tăng. Chị Nguyễn Thị Thủy – Thôn Bản Luông 1 chia sẻ: “từ nhỏ chị đã thích mặc trang phục dân tộc Tày, không chỉ bởi vẻ đẹp mộc mạc, đơn giản mà nó còn chứa đựng nét đẹp văn hóa của người Tày từ bao đời nay. Trong các ngày lễ tết, đám cưới hay tổ chức diễn văn nghệ chị đều lựa chọn trang phục truyền thống dân tộc Tày. Là thế hệ trẻ cảm thấy mình cần phải có trách nhiệm trong việc gìn giữ những bản sắc văn hóa của dân tộc nói chung, trong đó có trang phục của dân tộc Tày”.
Thực tế hiện nay, do thị trường hàng hóa phát triển mạnh, nhiều yếu tố văn hóa ngoại lai du nhập, thị hiếu của người dân tộc thiểu số cũng đang dần thay đổi, làm cho trang phục của người dân tộc thiểu số nói chung đang dần bị mai một. Nghề trồng đay, dệt, nhuộm thủ công truyền thống không được chú ý hỗ trợ để sản xuất nguyên liệu. Do vậy, theo ông Lý Quý Thuyên – Cán bộ Văn hóa xã Mỹ Thanh để việc giữ gìn, phát triển bản sắc trong trang phục của dân tộc, cũng cần phải chú ý tới vai trò, tác động của hệ thống giáo dục đối với giới trẻ, quảng bá các sản phẩm trang phục của đồng bào dân tộc. Tổ chức các lớp dạy nghề về dệt may trang phục truyền thống, hỗ trợ và tạo điều kiện để nghệ nhân người dân tộc truyền nghề truyền thống cho phụ nữ và thế hệ trẻ.Tổ chức các hội thi để đồng bào các dân tộc có cơ hội đua sắc, thi tài. Làm sao để người dân thích và tự hào khi mặc trang phục riêng của dân tộc mình./.